ΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΗ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ ΑΤΤΙΚΟΥ-PORTRAIT HEAD OF HERODES ATTICUS

Ο Λεύκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης  (101-177 μ.Χ.) υπήρξε επιφανής Αθηναίος ρήτορας  και σοφιστής. Διετέλεσε συγκλητικός, ύπατος και επώνυμος άρχων. Χάρη στην αμύθητη περιουσία του ευεργέτησε την Αθήνα και άλλες πόλεις με σημαντικά δημόσια οικοδομήματα (ωδείο στην Αθήνα και ανακαίνιση του παναθηναϊκού σταδίου, ναό Αιγυπτίων θεών στον Μαραθώνα, νυμφαίο στην Ολυμπία, θέατρο στην Κόρινθο, υδραγωγείο στην Αλεξάνδρεια Τρωάδα της Μικράς Ασίας κλπ.).

Φίλος του αυτοκράτορα Αδριανού και δάσκαλος των αυτοκρατόρων Μάρκου Αυρήλιου και Λεύκιου Βέρου υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Δεύτερης Σοφιστικής,  του κινήματος που είχε ως πρότυπα τους σοφιστές του 5^ου και 4^ου αι. π.Χ. και υποστήριζε την αναβίωση των ελληνικών γραμμάτων.

Δάσκαλοι, συγγραφείς, ρήτορες και φιλόσοφοι,  οι εκπρόσωποι της Δεύτερης Σοφιστικής ταξίδευαν και πρόσφεραν τις γνώσεις και τη ρητορική τους τέχνη στον ελληνόφωνο κόσμο της ρωμαϊκής οικουμένης.

Εμπνευσμένο από την ατμόσφαιρα της εποχής είναι το ποίημα Ηρώδης Αττικός του Αλεξανδρινού Κ. Π. Καβάφη

A του Ηρώδη του Aττικού τι δόξα είν’ αυτή.
Ο Aλέξανδρος της Σελευκείας, απ’ τους καλούς μας σοφιστάς,
φθάνοντας στας Aθήνας να ομιλήσει,
βρίσκει την πόλιν άδεια, επειδή ο Ηρώδης
ήταν στην εξοχή. Κ’ η νεολαία
όλη τον ακολούθησεν εκεί να τον ακούει.
Ο σοφιστής Aλέξανδρος λοιπόν
γράφει προς τον Ηρώδη επιστολή,
και τον παρακαλεί τους  Έλληνας να στείλει.
Ο δε λεπτός Ηρώδης απαντά ευθύς,
«Έρχομαι με τους Έλληνας μαζύ κ’ εγώ.»—

Πόσα παιδιά στην Aλεξάνδρεια τώρα,
στην Aντιόχεια, ή στην Βηρυτό
(οι ρήτορές του οι αυριανοί που ετοιμάζει ο ελληνισμός),
όταν μαζεύονται στα εκλεκτά τραπέζια
που πότε η ομιλία είναι για τα ωραία σοφιστικά,
και πότε για τα ερωτικά των τα εξαίσια,
έξαφν’ αφηρημένα σιωπούν.
Άγγιχτα τα ποτήρια αφίνουνε κοντά των,
και συλλογίζονται την τύχη του Ηρώδη—
ποιος άλλος σοφιστής τ’ αξιώθηκεν αυτά;—
κατά πού θέλει και κατά πού κάμνει
οι  Έλληνες (οι  Έλληνες!) να τον ακολουθούν,
μήτε να κρίνουν ή να συζητούν,
μήτε να εκλέγουν πια, ν’ ακολουθούνε μόνο.

Κ. Π. Καβάφη, Ηρώδης Αττικός