Month: July 2016

“ένα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια…” ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ 17ος -19ος ΑΙΩΝΑΣ- “a dream among splendid ruins…” STROLLING THROUGH THE ATHENS OF TRAVELERS 17th -19th CENTURY

Published on by Maria LagogianniLeave a comment

ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

COMMENTS ABOUT THE EXHIBITION

Το τραγούδι της Αθήνας στην κοίτη του Ιλισού

ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

Μέσα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στη γαλήνια κόγχη της περιοδικής έκθεσης για τους «Περιηγητές και τις αρχαιότητες», άκουσα κάποια στιγμή τα τζιτζίκια. Το φως σε εκείνο το σημείο έπαιρνε τη θέρμη του δειλινού, δίπλα σε ελιές και φρύγανα, σε μια προσπάθεια ανασύστασης του μικρόκοσμου της παριλίσιας Αθήνας των κλασικών χρόνων.

Κράτησα αυτό το φως, και αυτά τα αρχαία σπαράγματα, σαν να είχα μόλις επιστρέψει από ένα προσκύνημα. Η Αθήνα του Ιλισού, αν και διαλυμένη (από τα τέλη του 18ου αιώνα) και ενταφιασμένη (από τα μέσα του 20ού αιώνα), είχε επιστρέψει ως υπόμνηση, αίσθηση και οφθαλμαπάτη, αλλά είχα μόλις σταθεί μπροστά στη χαλκογραφία του Louis-François Cassas με τη γενική άποψη της Αθήνας (από τη συλλογή έργων τέχνης της Βουλής), με όλο το αθηναϊκό τοπίο σε πλήρες ανάπτυγμα.

Προηγουμένως είχα χαθεί περιεργαζόμενος τον παριλίσιο ιωνικό ναό, στο έργο των Στιούαρτ και Ρέβετ, που είχε αντιστοιχία με τον ναό της Αθηνάς Νίκης στην Ακρόπολη. Από εκείνο το κλέος έχει μείνει ένα οικόπεδο στην οδό Αρδηττού.

Είναι μία από τις μισοθαμμένες ιστορίες η απώλεια της Αθήνας του Ιλισού. Και δεν είναι μόνον οι κεντρικές λεωφόροι (Καλλιρρόης, Αρδηττού, Βασιλέως Κωνσταντίνου, Μιχαλακοπούλου) που τον έχουν σκεπάσει.

Είναι και η επικράτηση της άγνοιας για την παριλίσια πόλη, που αν κανείς τη βγάλει έξω από το κάδρο, όταν σκέφτεται την αρχαία Αθήνα, τότε έχει τη μισή εικόνα. Τα νερά και η βλάστηση, που επιζούν ως θραύσμα στην Αγία Φωτεινή, έδιναν στην Αθήνα μίαν αίσθηση τοπίου, που οι περιηγητές εξιδανίκευσαν πριν από 200 και 300 χρόνια. Ο αρχαίος Ιλισός είχε γονιμοποιητική δύναμη, ιερά υπήρχαν κατά μήκος της κοίτης του, Αθηναίοι ζούσαν τη φύση μέσα στην πόλη. Ενα μείγμα παγανιστικής φυσιοκρατίας και ρομαντικής αναπόλησης έφερε τον Ιλισό έως τον περασμένο αιώνα τυλιγμένον με θρύλους και δοξασίες. Ο εκσυγχρονισμός των υποδομών της νεότερης Αθήνας, ήδη από τον μεσοπόλεμο, περιλάμβανε το σχέδιο κάλυψης του ποταμού, που εν τω μεταξύ είχε εκπέσει κατά τόπους σε χείμαρρο, με παράγκες χτισμένες στις όχθες του, κυρίως στη σημερινή οδό Μιχαλακοπούλου.

Ωστόσο ήταν (και παραμένει υπογείως) αναπόσπαστο κομμάτι της ίδιας της ιδέας της Αθήνας. Ακόμη και σήμερα, που η ανάμνηση του ποταμού έχει γίνει ισχνή και θολή, η θέα της Ακρόπολης από οποιοδήποτε διαμέρισμα της οδού Αρδηττού ανασυστήνει, σαν μέσα από ένα οπτικό «Πανόραμα» του 19ου αιώνα, το παριλίσιο τοπίο. Είναι το πιο δραματικό σε ένταση τμήμα της αθηναϊκής τοπιογραφίας, έτσι όπως ανυψώνεται ο βράχος της Ακρόπολης με το Ολυμπιείον αριστερά και τον Λυκαβηττό δεξιά. Είναι μία αθηναϊκή εγγραφή, ανεξίτηλη. Φορτωμένη σήματα, έμπλεα συνειρμών.

Στα δικά μας τα χρόνια, μαζί με την παρακμή της πόλης, αναζωπυρώνονται, ασύνδετες, σκόρπιες, αλλά ζωηρές, οι φωνές εκείνες που ζητούν την επανάκτηση της πόλης. Εχουν διαφορετικές αφετηρίες, και γι’ αυτό διαφορετικές ερμηνείες, όλες αυτές οι ζυμώσεις, που κυμαίνονται από την άρνηση της δυναμικής των πόλεων και τη νεορομαντική φυσιολατρία, μέχρι την πλήρη υποταγή του άστεως στην πολιτική του σχεδιασμού και της τεχνολογίας. Κάπου ανάμεσα αναφύεται το μείζον ερώτημα: Είναι τελεσίδικος ο θάνατος του Ιλισού; Μπορεί μία γενιά στο μέλλον να ανασυστήσει το ιστορικό τοπίο των Αθηνών;

“ένα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια…” ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ 17ος -19ος ΑΙΩΝΑΣ- “a dream among splendid ruins…” STROLLING THROUGH THE ATHENS OF TRAVELERS 17th -19th CENTURY

Published on by Maria LagogianniLeave a comment

ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

COMMENTS ABOUT THE EXHIBITION

 
Als Athen noch ein Sehnsuchtsort war
Das Archäologische Nationalmuseum zeigt, wie sich der Westen ein Bild von Griechenland machte
ATHEN, im Oktober
Das Bild Westeuropas von den antiken wie den neuzeitlichen Griechen beruht zum guten Teil auf Wunschdenken, Missverständnissen, Projektionen und dem Ausblenden von Tatsachen. Zugleich war es wegen seiner ästhetisch hergestellten
Evidenz so ungemein wirkungsmächtig und erscheint daher schwer zu korrigieren. Wie dieses Bild entstand, ist jetzt in einer kleinen, aber feinen Sonderausstellung im Athener Archäologischen Nationalmuseum zu besichtigen.
Was Antikensammler, Architekten und Maler, Geographen, Händler und Diplomaten überwiegend aus Frankreich, Italien und England in Reiseberichten, Gemälden, Stichen oder gelehrten Folianten zusammentrugen, findet sich hier aus den Beständen der griechischen Parlamentsbibliothek exemplarisch präsentiert, organisiert in vier Routen.
Den Evokationen zwischen Phantasie und Wirklichkeit beigesellt sind fünfunddreißig marmorne Objekte aus den Beständen des Museums.
Die Kombination beider Horizonte enthält zugleich eine erhellende, wenn auch kaum beabsichtigte Pointe: Das lange Zeit nur in Texten fassbare Athen blieb für die Besucher ein Sehnsuchtsort. Keine gute Voraussetzung, um zu sehen, was ist. Zwar
wurden die Beschreibungen und Pläne selbstverständlich immer genauer, und mit Recht haben die “Antiquities of Athens” von James Stuart und Nicholas Revett aus der zweiten Hälfte des achtzehnten Jahrhunderts in der Schau einen prominenten Platz inne. Aber die zeichnerische Darstellung des Parthenon, die Jacob Spon 1679, also noch vor der verheerenden Explosion des dort angelegten Pulvermagazins acht Jahre später, seinem Reisebericht beifügte, hat weder mit dem antiken Original noch mit dem osmanischen Umbau viel zu tun.
Von Louis-François Cassas bis Leo von Klenze, also neben und lange Zeit nach Stuart und Revett, wurden reale und fiktive Bauten in atmosphärischen Capricci willkürlich kombiniert, bei antiquarischer Genauigkeit im Detail. In diesem Sinne zeigt die
Schau noch einen anderen wirkmächtigen Zug des sehenden Ignorierens, das emphatisch als Wesensschau deklariert werden konnte: Zeitgenössische Menschen fehlen in den Landschaften und Ruinenkonglomeraten weitgehend. Allenfalls
geben sich drei Hirten ein Stelldichein, oder osmanisch gekleidete Folkloregestalten dienen als Größenmaßstab. Die wirklichen Griechen wollte niemand im Bild haben, weil sie wenig mit den antiken Hellenen gemein zu haben schienen und
eher störten.
Nur ein hölzerner Guckkasten mit wunderbaren stereoskopischen Fotografien aus dem späten neunzehnten Jahrhundert am Eingang der Sonderschau zeigt in den antiken Stätten auch Bewohner der sich rasant zur Metropole
transformierenden Stadt.Ferdinand Lassalle zufolge besteht alle große politische Aktion im Aussprechen dessen, was ist. Vor dem Aussprechen bedarf
es eines möglichst unverstellten Blicks auf die Wirklichkeit. Diesen auf höchstem ästhetischem Niveau verweigert zu haben, um sich selbst zu formen und zu bessern, ist auch ein Blatt der Verflechtungsgeschichte Europas mit Griechenland, mit Folgen
bis heute.
UWE WALTER

ΘΕΡΙΝΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ-SUMMER EDUCATIONAL ACTIVITIES IN THE NATIONAL ARCHAEOLOGICAL MUSEUM

Published on by Maria LagogianniLeave a comment

This slideshow requires JavaScript.

Εικαστικά εργαστήρια και παιχνίδια αναζήτησης με θέμα τον ήρωα Οδυσσέα και αφορμή τη νέα περιοδική έκθεση με τίτλο «Οδύσσειες» (που θα εγκαινιασθεί στις 3 Οκτωβρίου του 2016) πραγματοποιήθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο πλαίσιο των θερινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Οι μικροί φίλοι έφτιαξαν και πήραν μαζί τους μικρά έργα τέχνης, εμπνευσμένα από σχετικά εκθέματα του Μουσείου και είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν ευχάριστα στον εκθεσιακό χώρο με παιχνίδια αναζήτησης που σχετίζονται με τον πολυμήχανο Οδυσσέα.

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ… (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)-THE DIFFERENT VIEWS OF THE GARDEN… (PART TWO)

Published on by Maria LagogianniLeave a comment

Η ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΧΘΕΣ-ΣΗΜΕΡΑ, 2016: ΣΤΟ ΑΙΘΡΙΟ
ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ.

Στις 3 Οκτωβρίου του 2016 συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη θεμελίωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Στη μακρόχρονη πορεία της λειτουργίας του,   το μεγαλύτερο μουσείο της χώρας κατόρθωσε να προστατέψει και να προβάλλει τις σημαντικότερες αρχαιότητες από όλη την Ελλάδα προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες και αποδεικνύοντας ότι τα αρχαία έργα εκτός από  την αντικειμενική θεώρηση του παρελθόντος μπορούν να προσφέρουν αιτίες συγκίνησης στο παρόν και αφορμές πηγαίας έμπνευσης.

Αφετηρία καλλιτεχνικής δημιουργίας για την Μαρία Βλαντή, τη Βούλα Γουνελά, τη Χριστίνα Μόραλη, τη Λίλη Μπακογιάννη και την Έφη Σπηλιώτη είναι ο πηλός, το εύπλαστο υλικό που βρίσκεται σε αφθονία στη γη και μεταφέρει το μήνυμα της ανθρώπινης παρουσίας μέσα στους αιώνες, συχνά ως το μοναδικό κατάλοιπο μιας κοινωνίας. Μέσα από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου το  διαχρονικό αφήγημα του πηλού εκφράζεται σε τέχνεργα που ανιστορούν τη ζωή και το θάνατο, τους μύθους, τις λατρείες, τις αντιλήψεις, τις συνήθειες και  τις ανάγκες των ανθρώπων από τις νεολιθικές κοινωνίες της 7ης χιλιετίας μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους (5ος μ.Χ. αι.).

Στο πλαίσιο των επετειακών δράσεων για τα 150 χρόνια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου η έκθεση «Κεραμική Χθες-Σήμερα, 2016» με τα έργα υψηλής αισθητικής των πέντε καλλιτεχνών γίνεται το νήμα που συνδέει την αρχετυπική τέχνη με τη σύγχρονη έκφρασή της και το στίγμα που δηλώνει το βαθμό της ανταπόκρισης της κοινωνίας στα μηνύματα και τις αξίες – πανανθρώπινες, διαχρονικές και πάντα επίκαιρες – που εκπέμπει ένα ζωντανό μουσείο.

Εxhibition ‘Ceramic Art Past and Present, 2016’ in the atrium of the museum

The 3rd of October 2016 will mark the 150th anniversary of the foundation of the National Archaeological Museum. In the long course of its history the largest museum in Greece has succeeded in protecting and promoting the most important antiquities from all over the country, attracting millions of visitors and demonstrating that ancient works besides the objective view of the past can offer reasons for excitement and spur genuine inspiration.

Source for artistic creation for Maria Vlandi, Voula Gounela, Christina Morali, Lily Bakoyannis and Efi Spilioti is clay, a malleable material found in abundance on earth and a tangible message of human presence over the centuries, often as the only residue of a society. Through the collections of the National Archaeological Museum the timeless narrative of clay is expressed in artefacts that recount human life and death, myths, cults, attitudes, habits and needs over a period stretching from the Neolithic societies of the 7th millennium to the Roman Period (5th century AD).

As part of the celebration activities for the 150th anniversary of the National Archaeological Museum the exhibition ‘Ceramic Art Past and Present, 2016’ with the exquisite works of the five artists becomes the thread that connects archetypal art with modern expression and a mark indicating the extent of the response of society to the messages and values – universal, timeless and always highly relevant – emanating from an innovative, open and dynamic museum.