Δι΄αυτά πολεμήσαμεν. Αρχαιότητες και Ελληνική Επανάσταση.

Θέλησε ν’ αρπάξει τ’ ανάγλυφα του διαζώματος.
Και για να τα καταφέρει, χρησιμοποίησε Τούρ-
κους εργάτες, που στην αρχή σπάσαν το επιστύλιο,
γκρέμισαν τα κιονόκρανα, κι ύστερα, αντί να βγάλουν τις μετώπες
από τις εγκοπές τους, οι βάρβαροι αυτοί βρήκαν πως θα τέλειωναν
πιο γρήγορα σπάζοντας την κορωνίδα.
Από το ναό του Ερεχθείου, πήρανε τη γωνιαία κολώνα.
Έτσι, σήμερα, ολόκληρο το επιστύλιο, έχει ανάγκη να στηριχθεί
σε μια πέτρινη κολώνα, για να μην πέσει σε ερείπια.
Σατωβριάνδος, Oδοιπορικό από το Παρίσι στην Ιερουσαλήμ (1806).

Μοιραία προσωπικότητα στην ιστορία της λαφυραγώγησης των ελληνικών αρχαιοτήτων υπήρξε ο Λόρδος Έλγιν. Έχοντας αποκτήσει προσβάσεις στην Υψηλή Πύλη, ως πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας, ο Έλγιν κατάφερε στο διάστημα 1801-1803 να αποσπάσει γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη από τον Παρθενώνα, τον ναό της Απτέρου Νίκης, τα Προπύλαια και το Ερέχθειο, καθώς και από άλλα μνημεία της Αθήνας (Θησείο, μνημείο του Θρασύλλου) αλλά και της υπόλοιπης Αττικής.

Ο βανδαλισμένος από τον Έλγιν ναός της Παρθένου (εικ. 1-2), προκάλεσε μαζί με την «Κατάρα της Αθηνάς» του φιλέλληνα Βύρωνα και
το «Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ», τη διεθνή κατακραυγή.
Ως oδυνηροί μάρτυρες της καταστροφικής βεβήλωσης παρουσιάζονται
στην έκθεση δύο σπάνια μαρμάρινα θραύσματα
που διέλαθαν της προσοχής των συλητών.
Πρόκειται για το μαρμάρινο θραύσμα ανδρικής κεφαλής (γύρω στο 440 π.Χ.) που η νεότερη έρευνα έχει αποδώσει σε μορφή της βόρειας ζωφόρου του Παρθενώνα και τον ανδρικό κορμό πολεμιστή (410-400 π.Χ.) που κοσμούσε πιθανότατα τη ζωφόρο του σηκού του Ερεχθείου (εικ. 3-4).

Δείτε την έκθεση σε ψηφιακή προβολή 360°:
vr_21 – National Archaeological Museum (namuseum.gr)

These are what we fought for – Antiquities and the Greek War of Independence.

He wanted to get hold of the frieze reliefs. To do so,
he employed Turkish workmen who first crushed the architrave
and tore the capitals down, and then, instead of sliding the metopes out,
these barbarians found it quicker
to shatter the cornice.
In the temple of the Erechtheion, they removed the corner column.
And so today the whole entablature needs to be supported
by a pile of stones, so as not to fall to pieces.
Chateaubriand,  Itinerary from Paris to Jerusalem (1806)

Lord Elgin was notorious in the history of the plundering of Greek antiquities. Having gained access to the Sublime Porte as Ambassador of Great Britain, Elgin managed from 1801 to 1803 to remove sculptures and architectural members from the Parthenon, the
temple of Nike, the Propylaea and the Erechtheion,
but also other monuments in Athens
(the Theseion, the monument of Thrasyllus) and the rest of Attica.
The temple of Athena Parthenos, vandalized by Elgin (fig. 1-2), together with the poems “Curse of Minerva” and “Childe Harold’s Pilgrimage” by the philhellene Byron, caused public outrage worldwide.

In the exhibition two rare marble fragments that escaped the robbers’ attention are displayed, bearing witness to
the appalling defilement of the monument.
These are the marble fragment of a male head (ca. 440 BC), which according to later research, has been ascribed to a figure of the North Frieze of the Parthenon and the male torso of a warrior (410-400 BC) that possibly adorned the frieze of the cella of the Erechtheion (figs. 3-4).

See the exhibition in 360° VR digital presentation:
vr_21 – Eθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (namuseum.gr)